Để ra quyết định khôi phục khi có bất thườngng diễn ra, hãng hàng không thành lập các trung tâm AOCC: Airline Operation Control Center với nhiệm vụ:
- Đảm bảo an toàn cho các hoạt động khai thác, trao đổi thông tin với quản lý bay và các hãng HK khác, quản lý các hoạt động khai thác của MB, Crew, Pax, Khôi phục các hoạt động bất thường
Các trung tâm này bao gồm:
AOCs: Airline Operation Controler Lãnh đạo của AOC, chịu trách nhiệm lập lại lộ trình tàu bay, ra quyết định hoãn hủy chuyến bay, chuyển hướng máy bay, thay thế hay hoán đổi tàu bay
Crew Planners: Đưa ra các giải pháp hiệu quả để khôi phục lịch bay phi hành đoàn, kết hợp với AOC đảm bảo giải pháp là khả thi.
Customer Service Coordinator: Đưa ra các giải pháp khôi phục về pax, kết hợp với AOC đánh giá tác động của hành khách đối với giải pháp của hãng
Dispatchers: Các kế hoạch chuyến bay và thông tin về phi công
Nhóm nhân viên thu thập thông tin về tình trạng hoãn chuyến, cung cấp cho AOC.
Khi có bất thường xảy ra, AOCC đưa ra quyết định:
- Hoãn giờ khởi hành chuyến bay cho đến khi MB và crew sẵn sàng.
- Hủy các chặng bay.
- Lập lại lộ trình hoặc hoán đổi MB
- Gọi đội bay mới hay phân công lại đội bay đang làm nhiệm vụ
- Trì hoãn giờ khởi hành chuyến bay để đợi khách nối chuyến hoặc
- Chuyển khách
2.2 Qui trình khôi phục lịch bay
Qui trình khôi phục khi có bất thường là theo thứ tự ưu tiên như sau
Khôi phục tàu bay > Khôi phục phi hành đoàn > Khôi phục hành khách
2.2.1 Khôi phục tàu bay:
Mục tiêu chỉ là tìm ra phương án khả thi sao cho thỏa mãn yêu cầu bảo dưỡng,
Khi lịch bay bị gián đoạn, bài toán khôi phục tàu bay được đặt ra để xác định thời gian khởi hành và hủy chuyến bay, các lộ trình thay thế ảnh hưởng đến tàu bay. Các lựa chọn khôi phục về tàu bay bao gồm:
- Hoán đổi tàu bay (swapping): Sử dụng phổ biến, thay máy bay của chuyến bay bị gián đoạn bằng máy bay khác.
- Chuyển sân tàu bay (repositioning hay ferry tàu bay): đưa máy bay không có khách đến sân bay khác để nó trở nên được khả dụng.
- Chuyển hướng tàu bay (diverting): tàu bay đổi điểm đến khác với kế hoạch lịch bay
- Liên kết chuyến bay: sử dụng chiếc máy bay đã được phân công (đã có PHD khả dụng, cấp phép ATC, ghế có sẵn) để thực hiện chuyến bay bị gián đoạn
- Delay chuyến bay: đây là giải pháp mặc định
- Thuê ướt tàu bay:
- Hủy chuyến bay
Các giải pháp cần thỏa mãn yêu cầu về bảo dưỡng, các giới hạn ở sân bay như giờ đóng cửa và yêu cầu về cân đối đội tàu bay, đặt biệt ở giai đoạn đầu và cuối của thời gian khôi phục. Ở cuối giai đoạn, các loại tàu bay phải ở đúng nơi như trong lịch ban đầu để được khai thác đúng theo kế hoạch.
Có các lựa chọn sau:
- Delay dây chuyền: Không cần lập lại lộ trình của tàu bay nhưng phương pháp này gây ra tổng delay lớn
- Hoán đổi tàu bay hữu ích cho việc làm giảm tổng delay, trì hoãn sự thiếu hụt các nguồn lực, khôi phục lại các gián đoạn. Tuy nhiên khi hoán đổi tàu bay hãng hàng không cần đảm bảo tính tương thích của phi hành đoàn khi vận hành thiết bị mới cũng như cân nhắc việc cố gắng giữ nguyên phi hành đoàn trên tàu bay mà theo kế hoạch ban đầu. Do yêu cầu về bảo dưỡng nên tàu bay cần qua đêm đ1ung nơi theo kế hoạch ban đầu.
- Hủy chặng bay: Cân bằng lịch bay- số CB đến bị hủy= số CB đi bị hủy ở mỗi SB, không thể hủy chỉ riêng 1 chặng bay của lộ trình của một máy bay.
Hủy chặng bay có thể làm ngưng delay dây chuyền nhưng thực hiện cẩn thận vì lịch bảo dưỡng, lịch crew và hành trình của pax bị gián đoạn làm chi phí tăng
2.2.2 Khôi phục phi hành đoàn:
Yêu cầu: Phân công lại nhanh nhất, tính theo phút. Thông tin liên quan từng thành viên crew phải được biết nhanh nhất
Vấn đề khôi phục phi hành đoàn là xây dựng lịch trình mới cho các phi hành đoàn bị gián đoạn và dự bị để đáp ứng tất cả các chuyến bay với chi phí tối thiểu. Tuy nhiên việc khôi phục PHĐ có rất nhiều thách thức Đầu tiên, các giải pháp khôi phục phi hành đoàn phải được tạo ra nhanh chóng, thường là trong vài phút để cho phép khôi phục theo thời gian thực. Thứ hai, phải biết thông tin liên quan đến địa điểm và lịch sử gần đây của mỗi thành viên phi hành đoàn để tạo ra các kế hoạch phục hồi đáp ứng vô số quy tắc làm việc của phi hành đoàn và thỏa thuận thương lượng tập thể và quy định về quy tắc làm việc, bao gồm thời gian làm việc tối đa của tiếp viên, thời gian nghỉ tối thiểu, thời gian bay trong một nhiệm vụ tối đa, thời gian xa căn cứ, v.v. Khi được phân công lại phi hành đoàn thường được trả tối đa tiền lương liên quan đến lịch trình ban đầu và lịch trình mới mà họ được chỉ định.
Cuối cùng, mục tiêu trong việc giải quyết vấn đề khôi phục phi hành đoàn là đa chiều; nó thường được sử dụng một cách kết hợp để giảm thiểu chi phí phát sinh thêm của phi hành đoàn khi vận hành lịch trình sửa đổi, trong khi quay lại kế hoạch lịch bay ban đầu càng nhanh càng tốt và giảm thiểu số lượng thay đổi lịch trình của phi hành đoàn. Bằng cách giới hạn số lượng phi hành đoàn bị ảnh hưởng, chất lượng của các kế hoạch lịch bay phi hành đoàn ban đầu sẽ được đảm bảo. Hơn nữa, quay trở lại kế hoạch càng nhanh càng tốt để tránh sự gián đoạn xảy ra tiếp tục cho máy bay, phi hành đoàn và hành khách.
Các quyết định khôi phục PHĐ bao gồm:
- Gọi PHĐ dự bị tại sân bay cho PHĐ cho chuyến bay có PHĐ bị gián đoạn
- Gọi PHĐ dự bị ở gần nhất sân bay có chuyến bay gián đoạn về PHĐ
- Hoán đổi PHĐ từ chuyến bay khác: hoán đổi PHĐ chuyến bay có PHĐ bị gián đoạn bởi PHĐ đã phân công cho chuyến bay khác có giờ khởi hành trễ hơn.
- Gọi PHĐ đang rỗi (chưa được phân công hoạt động nào), đang trong ngày nghỉ hoặc gọi PHĐ đang đi nghỉ. Cần có sự đồng ý của thành viên PHĐ đó
- Đề xuất thay thế tàu bay: Nếu gọi PHĐ khả dụng thay cho PHĐ bị gián đoạn nhưng phi công không có chứng chỉ khai thác trên máy bay đó thì có thể thay thế máy bay.
- Tiếp tục chuyến bay không có PHĐ bị gián đoạn; nếu có thể theo luật, chuyến bay tiếp tục mà không cần có PHĐ bị gián đoạn.
2.2.3 Khôi phục hành khách:
Tối thiểu hóa số lượng hành khách bị gián đoạn trong khi khôi phục lại lịch bay là mục tiêu nhắm đến
Tối thiểu hóa số lượng hành khách bị gián đoạn trong khi khôi phục lại lịch bay là mục tiêu nhắm đến
Khi khôi phục tàu bay có thể gây ra các gián đoạn về phi hành đoàn. Khôi phục tàu bay và phi hành đoàn có thể gây ra các gián đoạn về hành khách. Nên nhớ rằng một hành khách bị gián đoạn là người mà vì lý do hủy chuyến bay hoặc lỡ nối chuyến do có chuyến bay bị hoãn phải được chuyển đi hành trình khác so với hành trình đã lên kế hoạch. Mức độ về hậu quả của việc trễ chuyến là một hàm của: số các hành trình thay thế giữa điểm nguồn và điểm đích của các chuyến bay bị hủy, số hành khách bị gián đoạn do hủy chuyến và số chỗ trống trên các hành trình thay thế này. Trong một nghiên cứu về sự trễ chuyến của hành khách của các hãng hàng không lớn ở Mỹ (Bratu and Barnhart, 2005) người ta nhận thấy những hành khách lỡ nối chuyến do chuyến bay bị hoãn thường được chuyển sang các hành trình thay thế tốt nhất, đó là những hành trình mà đưa hành khách đến điểm đích sớm nhất có thể với thời gian gián đoạn không đổi. Trong khi đó chỉ khoảng một nửa hành khách bị gián đoạn bởi việc hủy chuyến là được chuyển sang các hành trình thay thế tốt nhất. Điều này là do số các hành khách lỡ nối chuyến trên mỗi chặng bay là nhỏ hơn so với số lượng khách bị gián đoạn do hủy chuyến.
Những hành khách không thể được chuyển sang chuyến bay khác vào ngày hôm sau có thể bị trì hoãn sang các ngày tiếp theo, cho đến khi hãng hàng không có đủ ghế trống đáp ứng những hành khách bị gián đoạn còn tồn đọng. Trong ví dụ này, rõ ràng tùy chọn hủy có chi phí hành khách liên quan lớn và, do đó, nó sẽ chỉ được thực hiện nếu các ràng buộc và chi phí liên quan đến việc giải quyết các vấn đề khác như máy bay hoặc phi hành đoàn, chiếm ưu thế.
Tùy chọn hủy chuyến bay đặt ra những thách thức đáng kể khi so sánh chúng với các tùy chọn khác. Trong khi hủy bỏ làm giảm sự chậm trễ cho các chuyến bay, nhưng rõ ràng là chúng tạo ra sự chậm trễ lớn cho hành khách.
Một yếu tố phức tạp trong việc ước tính chi phí liên quan đến việc khôi phục hành khách là số lượng ghế trống sẵn có tại thời điểm khôi phục và nhu cầu của hành khách đối với những ghế này, nó liên quan đến các gián đoạn, chậm trễ và các quyết định khôi phục đưa ra trước đó. Mặc dù có vẻ đơn giản, định lượng chính xác số lượng ghế có sẵn và nhu cầu hành khách bị gián đoạn cho mỗi chặng bay là rất khó khăn, và thậm chí là không thể. Để minh họa, trước tiên hãy xem xét tính toán số lượng hành khách bị gián đoạn trên một chặng bay cụ thể được lựa chọn để khôi phục. Với việc hủy chuyến bay đã biết, sự chậm trễ và hoán đổi máy bay, con số này rất đơn giản để tính toán. Tuy nhiên, khi gặp phải sự chậm trễ lớn, một số hành khách không xác định sẽ chọn hủy chuyến đi hoặc chuyến đi của họ với một hãng hàng không khác hoặc trên một phương thức vận chuyển khác, do đó làm giảm lượng hành khách. Hơn nữa, sự chậm trễ của máy bay trong tương lai và các hành động phục hồi có thể dẫn đến việc tạo ra một số lượng hành khách bổ sung, chưa biết mà tùy chọn phục hồi tốt nhất có thể là cùng chuyến bay này.
Các quyết định khôi phục về hành khách:
- Chuyển khách đi chuyến bay khác của cùng hãng hàng không: Ít tốn kém hơn là chuyển đi chuyến bay hãng khác, ưu tiên khách doanh nhân và hành khách quan trọng
- Chuyển khách đi chuyến bay khác của hãng hàng không khác: ưu tiên những hành khách đặc biệt
- Delay hành khách: giải pháp mặc định nếu không có phương án nào
